WAT IS AHOJ-GI BELEID?

Deze cryptische afkorting verwijst naar het gedoogbeleid, zoals dat sinds 1996 in gewijzigde vorm van kracht is. De A staat voor affichering: reclame maken voor cannabis is verboden. De H staat voor hard drugs, waarvan de verkoop en/of aanwezigheid strikt verboden zijn. Onder de O van overlast vallen onder meer geluidshinder, parkeeroverlast en vervuiling voor of nabij de coffeeshop. De J staat voor jeugdigen: verkoop en aanwezigheid van personen jonger dan 18 jaar is verboden. Tot 1994 lag de grens bij 16 jaar. De letter G staat voor grote hoeveelheden; per dag mag per persoon niet meer dan vijf gram cannabis worden verkocht. Tot 1996 gold als maximum dertig gram per persoon per dag. 

BUITENLANDERVERBOD

De letter I is de meest recente en staat voor Ingezetenen. Het Ingezetenencriterium bepaalt dat alleen ingezetenen van ons land toegang hebben tot coffeeshops en is ingevoerd door het eerste kabinet Rutte. Dat kabinet voerde ook een Besloten club criterium in, dat registratie van elke coffeeshopbezoeker verplicht stelde. Dit B-criterium is door het tweede kabinet Rutte geschrapt. Het ingezetenencriterium, ook wel: buitenlanderverbod, wordt in de praktijk alleen nog in een deel van de coffeeshopgemeenten in de drie zuidelijke provincies gehandhaafd. In alle andere coffeeshops is iedereen boven de achttien als vanouds welkom.

ACHTERDEURPROBLEMATIEK

Al bijna veertig jaar is het coffeeshops toegestaan cannabis te verkopen, maar de teelt van cannabis blijft verboden en wordt zeker sinds het jaar 2000 zeer actief vervolgd. Politie en justitie besteden inmiddels tussen de vijftig en zeventig procent van al hun capaciteit aan het bestrijden van de cannabisteelt. NRC/Handelsblad omschreef de paradox van de achterdeur op 25 augustus 2014 zo: 'Verkopen en consumeren zijn gereguleerd en sociaal aanvaard. Maar telen is een misdrijf en dus verboden. Melk drinken mag, maar koeien houden niet, kort samengevat. Die norm wordt inmiddels breed als onhoudbaar gezien, maar politiek verdedigd.'

GEVOLGEN VAN HET VERBOD

Over de gevolgen van de achterdeurparadox schreef Doede de Jong, initiatiefnemer van de Cannabis? Aangenaam! campagne: 'Als je een ander willekeurig kruid gaat verkopen en de teelt daarvan verbiedt, krijg je exact dezelfde problemen. Criminaliteit heeft niets met de plant op zich te maken maar alles met het respectloze verbod. De gevolgen van dit schijnheilige beleid zijn desastreus. Er wordt gestolen, geroofd, gemoord, troep gefabriceerd en brandgevaar gecreëerd. Allemaal omdat de overheid categorisch weigert de teelt fatsoenlijk te regelen, terwijl ze die met haar beleid ook nog eens zelf uitlokt. Ondertussen worden de consument en de kweker geofferd op het altaar van de hypocrisie.

DOORBRAAK?

Een potentiële doorbraak in de al jaren slepende politieke discussie over de achterdeur is het vonnis van de Groningse rechtbank in de zaak tegen 'ideale wiettelers' John en Ines van 16 oktober 2014. In een hoofdredactioneel commentaar concludeerde NRC/Handelsblad een dag later:

'Politiek is het vonnis een signaal aan de beleidsmakers dat het softdrugsbeleid onbillijke uitkomsten heeft, veroorzaakt door lacunes, lakse en onvoorspelbare handhaving en onlogische uitgangspunten. Het zijn nu ideële wetsovertreders die de overheid een spiegel voorhouden. Het levert hun een strafblad op – maar hun praktijk blijft in stand. Tot nader order. Dat de overheid niet langer heen kan om regulering van de wietteelt, net als van de verkoop, is evident.'